Konutlarda mutfak ve sıcak suda kullanılan doğalgaz bedeli bir yıl mühlet ile ücretsiz olacak.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Karadeniz doğalgazı muştusu bununla bitmedi.
Bir ay müddetle de doğalgaz konut ısınma faturalarından da fiyat alınmayacak.
20 milyon konut abonesinin bir aylık faturası ortalama yaklaşık 800 TL’ye karşılık geliyor. Yıllık sıcak su ve mutfak faturası ise ortalama 140 TL’ye yaklaşıyor.
Önceki bayramlarda muhalefetin bayram ikramiyeleri için artı bin lira teklifini reddeden AKP iktidarı, seçim üzeri devletin kasasından “müjde” efekti yaratıyor…
2018 yılında Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı’nda 1000’er TL olarak ödenmeye başlanılan bayram ikramiyesi, 2021 yılında 1100 TL’ ye ve seçim üzeri yeni düzenleme ile bu fiyat yüzde 82 artışla 2 bin TL’ye yükseltildi.
Doğalgaz faturası “müjdesine” ne yol açtı derseniz; devlete kaça malolduğu açıklanmayan Karadeniz Sakarya Alanı Filyos Doğal Gaz Kara Tesisi’ne bağlanmasının gerçekleşmesi üzerine yapılan tören…
Karadeniz’in 2 bin 200 metre altından döşenen borularla Filyos Gaz Sürece Tesisi’ne ulaşan gaz yanmaya başlandı.
Mayıs’ta da konutlara girecek…
Doğalgaz şöleni, İstanbul Haydarpaşa Gar binasında ışıklı şovlarla bayram havasına dönüştürülüyor.
Doğalgaz müjdesinden en çok “yoksullar” yararlanmayacak tabi…
Yoksul kaloriferin vanasını açabiliyor mu? Ocakta ne kaynıyor sanki? Boş tencere…
Toplam sahanın tahlili yapılıp ona nazaran fizibilite raporu çıkarıldı mı? Kamu şirketi TPAO’nun sondaj ve tespit gemileri; Fatih, Yavuz, Kanuni’yi ekonomik olarak işletecek bir modeli var mı?
Soru çok…
TPAO’un her kademesinde 39 yıl vazife alan ve tekrar TPAO’nun dış yatırım şirketi (Turkish Petroleum International Company) Arama ve Yurtdışı Projeler Grupo Başkanlığından 2014 yılında emekli olan Özer Balkaş üzere bir jeofizik mühendisine projeden kelam edince birinci sorusu, “Yatırım meblağı dahil hiçbir bilimsel bilgi paylaşılmadı. Bu yatırım için para nereden bulundu?” oluyor.
Dünyada petrol ve doğalgaz şirketlerinin tek başına bir projenin üstlenicisi olmadığına vurgu yapan Balkaş, Avrupa’nın en büyük güç şirketlerinden İtalyan ENI’den örnek veriyor:
“.”
Berat Albayrak’ın Enerji Bakanlığı döneminde TPAO Genel Müdürü olarak atanan uçak mühendisi Melih Han Bilgin’in “Cumhurbaşkanı’na arz ettik” cümlesini başa koyarak verdiği karşılıkların riskine işaret edeyim.
Hele de Ukrayna-Rusya savaşında, Rus Devlet Başkanı Putin’in Gazprom’u Avrupa’ya karşı “siyasi bir tehdit aracı” olarak kullanılmasıyla kesimde bu bahisteki hassasiyetler tavan yapmışken…
Törende konuşan Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Karadeniz Sakarya Gaz Sahası’ndan birinci olarak 10 milyon metreküp doğalgaz teması gerçekleştirdiklerini ikinci fazda 40 milyon metreküp doğalgazın şebekeye bağlanacağını söylüyor.
2030 yılında Türkiye’nin doğalgaz tüketiminin yüzde 30’unu karşılayacağı açıklanan Sakarya Gaz Sahası’ndaki rezervin konutların 35 yıllık doğalgaz muhtaçlığını karşılayacağı argümanını taşıyan projeye ait üç temel soru var:
Bir; Sakarya Gaz Sahası’nda keşfin yapıldığı 2020 yılından bugüne kadar açıklanan 710 milyar metreküp doğalgaz rezervinin ne kadarı üretilebilir özellik taşıyor?
TPAO’nun açıklamasına nazaran; dünyanın önde gelen Kanada merkezli petrol ve doğal gaz rezerv kıymetlendirme kuruluşlarından DeGolyer and MacNaughton (DeMac) şirketiTürkiye’nin Sakarya ve Amasra Gaz Alanlarında 1 tilyon metreküp “yerinde gaz miktarı” varsayımı yapmıştı; üretilebilir olanı değil.
İkinci soru; Sakarya Gaz Sahası’ndan gelecek toplam 3.6 milyar metreküp gazın, ülkenin doğalgaz faturasında 1.8 milyar dolar tasarruf sağlayacağı argümanı, hangi finansal ve operasyonel mutabakatlara dayanıyor?
İstanbul’dan sonra; Doha, Londra ve Şangay’da da faaliyet gösteren Bosphorus Energy Club Kurucu Başkanı Mehmet Öğütçü; “Kanada borsasında kayıtlı, piyasa kıymeti 140 milyon Kanada doları olan sahipleri İranlı görünen petrol ve doğalgaz arama şirketi Trillion Enerji’nin Karadeniz gaz projelerinde TPAO’nun ortağı argümanı hakikat mu?” diye soruyor.
Trillion Güç, Karadeniz açıklarındaki Güney Akçakoca doğalgaz alanını (SASB) işletme hakkında sahip.
Trillion CEO’su Arthur Halleran 4 Nisan 2023 tarihli demecinde çalışmalarını “dörtte dört başarı” diye kıymetlendiriyor.
Trillion Energy Güney Akçakoca Alt Havzası (SASB)’ında yüzde 49 paya sahip. Kalan yüzde 51 pay ise TPAO’ya ilişkin.
Sakarya Sahası’nda yerli yabancı çok sayıda şirket TPAO’nun iş ortağı. Projenin yatırım meblağı açıklanmamış olsa da 8-9 milyar dolar iddiası yapanları gerçekçi bulanlar az değil…
Sahada petrol alanlarına servis hizmeti veren Subsea 7 SA’nın açıklamasına nazaran, TPAO ile 750 milyon dolarlık iş bedeli mukavelesi imzaladı.
Uluslararası deniz altı güç projelerine mühendislik hizmeti veren Subsea 7 şirketinin Afrika, Hazar ve Orta Doğu’dan sorumlu Lider Yardımcısı Gilles Lafaye, Karadeniz’de keşfedilen doğal gazın kullanıma sunulmasına ait ABD’li Schlumberger şirketiyle ortak çalışma yürüteceklerini belirterek, “Sözleşmeye nazaran, müşterimizin 2023 yılının birinci çeyreğinde gaza sahip olma beklentisini karşılamak için çalışıyoruz. Derin deniz çalışmaları konusunda uzun bir geçmişe sahibiz. Türkiye’de yeni bir işi büyütmekten, bilgi ve uzmanlığımızı kullanarak Türk güç kesiminin gelişimine ve büyümesine değerli katkılarda bulunmak üzere Karadeniz’deki en derin deniz projesinde çalışmaktan heyecan duyuyoruz.” diyordu.
Batı Afrika, Orta Doğu, Hazar Denizi, Kuzey Denizi ve Brezilya’da çalışmalara devam ettiklerini aktaran Lafaye, ” Boru döşeme, denizaltı inşaatı, dalış ve ağır kaldırmanın yanı sıra muayene, bakım ve tamir üzere yeteneklere sahip, güç dalındaki en genç ve en büyük uzman heyetim gemi filolarından birine sahibiz.” diye de eklemişti.
2019 yılından itibaren doğalgaz rezervleri daima arttı. Fatih sondaj gemisinin Tuna-1 alanından aldığı datalarla birincinin 320 milyar metreküp olarak açıklanan rezerv; evvel 405 milyar metreküpe, Yasal gemisinin eklenmesiyle 540 milyar metreküpe, Yavuz gemisinin eklenmesiyle 650 milyar metreküpe ve Çaycuma-1 kuyusunda yapılan tespitlerle 58 milyar metreküp eklenerek 710 milyar metreküp olarak ilan edildi.
Rezerv tespiti için yapılan test sonuçlarının paylaşılması gerektiğini belirten Aktaş, bir güç şirketinin sondaj gemisi sahibi olmasına da uzaklıklı yaklaşıyor:
“Dünyada büyük güç şirketleri sondaj gemisi satın almazlar servis şirketlerinden kiralarlar. Zira bu gemiler arama faaliyetlerini muhakkak bir müddette tamamlar. Boş yatmaması için misyonunu tamamlayan, diğer alanlara kiralanır.”
Kiralık gemi bulabilmek için güç şirketine memleketler arası bir ambargo ve kısıt olmaması gerekiyor.
Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin doğalgaz alanlarında arama yapması karşısında Batı’nın TPAO’ya uyguladığı ambargo sürüyor.
TPAO, petrol alanlarında servis hizmeti veren milletlerarası şirketlere 3’üncü ülkelerde yapılacak arama faaliyetlerinde kullanılmak üzere sondaj gemisi pazarlamakla uğraşacak.
Bilgin de bu vazifesinin şuurunda olsa gerek yaptığı açıklamalarda; Cezayir ile muahedesi bulunan TPAO’nun Brezilya, Meksika, Kolombiya alanlarında işbirlikleri geliştirmek için çalıştığını vurguluyor.
Petrol Teknoloji Dergisi (Journal of Petroleum Technology-JPT) 23 Ağustos 2020 tarihinde yayımlanan haberinde “Türkiye, Ülkenin En Büyük Gaz Keşfini Duyurdu, Daha Fazlasını Söylüyor” başlıklı haberinde; “Tahminler yanlışsız çıkarsa, yeni alanın boyutu, Mısır açıklarında keşfedilen Zohr alanının kabaca yüzde 40’ı kadardır. Associated Press’e nazaran analistler bu nedenle keşfin değerli olduğunu fakat “oyun değiştirici” olmadığını söylediler. Öbür raporlar, Sakarya alanının ticari olarak 3 yıl içinde geliştirilip geliştirilemeyeceği konusunda kuşku uyandırıyor ve hızlandırılmış bir eforun muhtemelen en az 5 yıl gerektireceğini argüman ediyor.” yorumuna yer veriyor.
Veri paylaşımında şeffaflığın en yüksek olduğu bölümlerin başında güç gelir.
Öyle ki Subsea 7 SA’nın CEO’su John Evans’ın yıllık 2 milyon dolar maaş aldığı bilgisinin bile kamuoyu ile paylaşılıyor.
Maaşlarından vazgeçtim, biz cebimizden çıkan güç yatırımının maliyetini bile bilmiyoruz.