Kısmi emeklilikten faydalanmak isteyen, öte yandan Emekli Sandığı, Bağ-Kur, SSK’dan hem babasından hem de eşinden çift maaş alabilmeyi araştıranlar, emeklilik talihi kalmadığı için prim ödemesini geri almak isteyenler, prim ve gün hesabı yaparak ne vakit emekli olabileceğini araştıranların aklında pek çok soru var. Posta gazetesinde Ekrem Sarısu’nun “Annem eş ve babadan çift maaş alabilir mi” başlıklı yazısında şu sorular yer aldı:
SORU: Annemin eşi 1966’da, babası 1981’de vefat etti. İkisi de memurdu. Annem şu an babasından yetim maaşı alıyor. Eşinden de dul maaşı alabilir mi? Yani hem eşinden hem de babasından iki maaş alabilir mi? CCİ
CEVAP: Annenizin eşi de, babası da Emekli Sandığı mensubu olduğu için maalesef hem eşinden, hem babasından olmak üzere çift aylık alamaz. Fakat tercih ettiği aylığı alma hakkı var. Muhtemelen babasından bağlanan aylık yüksek olduğundan, babasından aylık almayı tercih etmiştir. Eş yahut babasından biri farklı sigortalık statüsüne tabi olsaydı, Örneğin; SSK’lı yahut Bağkur’lu olsaydı, çift aylık alabilirdi. Etrafınızda bu durumda olup çift aylık alanlar olabilir. Yasalar ortasındaki farktan kaynaklanan bu durum sizi yanıltmasın.
BABAM ÖDEDİĞİ PRİMİ GERİ ALABİLİR Mİ
SORU: 65 yaş aylığı alan babamın 1260 gün prim ödemesi var. Ödediği prim parasını geri alabilir miyiz? Murat SONA
CEVAP: Emekli olunacak yaşı doldurduğu halde, emekli olacak kadar primi olmayanlar talep etmeleri halinde ödedikleri pimi ‘yaşlılık toptan ödemesi’ ismi altında geri alabiliyorlar. Babanız 65 yaşını doldurduğu ve emekli olacak kadar primi olmadığından, talep etmesi halinde ödediği prim iade olarak geri alabilir.
KISMİ EMEKLİLİK HAKKIM VAR MI
SORU: 1976 doğumluyum. Sigortalı işe başlangıç tarihim 1 Ekim 1996. Toplam 3184 günüm var. Ne koşullarda emekli olabilirim? Kısmi emeklilik kaideleri benim için geçerli olur mu? İki çocuğum var. Biri çalışırken, oburu işi bıraktıktan sonra oldu. Mualla ÖZOĞLU
CEVAP: Emekli olmak için 20 yıl sigortalılık mühleti, 5900 gün prim ödeme ve 53 yaş kaidelerine tabisiniz. 2716 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Çocuklarınızın doğum tarihlerini bildirmemişsiniz. Ortalarında iki yıl müddet varsa, doğum sonralarındaki iki yılda prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Birinci doğumunuz sonrasındaki iki yılda çalıştığınızı, varsayarsak, ikinci doğumu borçlanıp 720 gün kazanabilirsiniz. Doğum borçlanmasından sonra 1996 gün daha prim ödeyip priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Yaş haddinden (kısmi emeklilik) emeklilik için, 15 yıl sigortalılık mühleti, 3600 gün prim ve 58 yaş kaidelerine tabisiniz. 416 gün daha prim ödeyerek (veya 416 gün doğum borçlanması ile) toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız koşuluyla, 2034’te 58 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün. Çocuklarınızın doğum tarihlerini (gün, ay, yıl olarak) ve doğum sonrasındaki iki yılda prim ödeyip ödemediğinizi, ödemişseniz kaç gün prim ödediğinizi bildirmeniz halinde, sorunuza daha net karşılık verebiliriz.
5 OCAK 2030’DA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
SORU: 12 Haziran 1961 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 5 Ocak 2005 olup 4620 gün prim ödemem var. Sanki ne vakit emekli olabilirim? Sadiye SEKERUSTA
CEVAP: Yaş haddinden emeklilik için, 25 yıl sigortalılık mühleti, 4500 gün prim ve 58 yaş kaidelerine tabisiniz. 4500 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 5 Ocak 2030’da emekli olabilirsiniz.